Privéduivel

Als dichter en ZZP-er werk ik me met plezier een slag in de rondte. Tenminste, dat deed ik tot voor kort. Op 13 maart belandde mijn bedrijfje in het lockdownmoeras. Daar ploetert het nu nog steeds vleugellam voort. Een maand later, op 13 april, werd ik ontslagen door mijn laatste vaste bron van inkomsten, het AD Utrechts Nieuwsblad. Ik verwachtte dat ik dan op 13 mei wel in het ziekenhuis zou belanden met corona, maar tot op heden ben ik nog redelijk gezond.

De wekelijkse column voor de krant is twintig jaar lang mijn financiële ruggengraat geweest. Ik kan alleen maar omkijken in dankbaarheid, want dat is een krankzinnig lange tijd om voor één blad te mogen werken. Het komt wel bar slecht uit. Toen ik eind april aankondigde op Twitter dat ik op zoek was naar ander werk, was er veel vriendelijk medeleven. Eén tweet luidde: ‘Sorry Ingmar, maar de keren dat wij je tegenkwamen zagen we iets dat waarschijnlijk je zwakte is… Nu heb je het over koude. Maar je deed vaak tamelijk uit de hoogte, omdat je kennelijk zo graag belangrijk wilde zijn en in beeld wilde. Misschien is dat die kou wel…’

‘Tsja,’ fluisterde mijn hoogstpersoonlijke duivel in mijn oor, ‘sommige mensen moeten je niet. Soms staat je kop ze niet aan. Soms komt het omdat je te lui was om iets gratis te doen, of geen zin had om voor kruiwagen te spelen. Soms komt het doordat iemand boos is over een stukje of gedicht van lang geleden. Vaak gaat het dan eigenlijk om een andere columnist, of een andere dichter. Maar goed, dat zijn details die afleiden van waar het om gaat, namelijk dat je een verwerpelijk mens bent, een prutspoëet, een halftalent – want dat ben je, en je weet het.’

Die duivel bezoekt me al bijna een leven lang. Meestal kan ik hem negeren. Dan pak ik na het lezen van zo’n tweet mijn gitaar, ram er een rauwe blues uit en ga over tot de orde van de dag. Het is onmogelijk om het iedereen naar de zin te maken en stupide om dat te proberen. Valt er iets te leren van iemands kritiek? Wees dan dankbaar. Slaat het nergens op? Laat het los.

Deze keer won de duivel. Ik pikte het niet. Erger nog: ik dramde net zo lang door tot ik de onderste steen boven had. De negatieve recensie van mijn ziel bleek afkomstig te zijn van een dorpsdichteres die ik dik tien jaar geleden één keer heb ontmoet tijdens een vergadering. Ik herinner me bijna niets van die bijeenkomst, en in ieder geval niets bijzonders. Zij blijkbaar wel, want ze klaagt er nu nóg over tegen vrienden. En dus nagelden die vrienden mij aan de digitale schandpaal. Anoniem, dat is wel zo makkelijk.

Een vriendin zei enigszins vermoeid, nadat ik omstandig mijn nood had zitten klagen: ‘Moet je horen. Er valt genoeg aan te merken op jouw karakter, maar dat bericht zegt meer over deze mensen dan over jou. Die dichteres is gewoon een jaloerse amateur die buiten haar dorp geen poot aan de grond heeft gekregen. En ook al was dat niet zo geweest: wat wil je nou eigenlijk met je leven? Het beste uit je talent halen, of je in allerlei bochten wringen zodat elke sufkut in dit land je maar aardig zal vinden? Dat je hier zo hysterisch op reageert zegt wél iets over jou, en weinig goeds. Stop met mekkeren en ga een gedicht schrijven, want hier heeft niemand iets aan.’

Ik was nog niet bezig of mijn linkerschouder werd lichter. Toen ik opzij keek, zag ik nog nét het wolkje zwavelgeur waarin de duivel was verdwenen.