Flard van een impressie…

Flard van een impressie van een gesprek tussen drie kunstenaars zittend op de grond aan de rand van een grote ruimte na een avond dansen op blote voeten.

A: Ik weet het niet… Ik maak tegenwoordig steeds meer werk dat niet echt binnen de kunst past.
B: Ik ook!
A: Het past wel meer bij mij.
B: Kunst om de kunst is voorbij.
A en C lachen.
B: Ik meen het. Ik denk dat het nu, in deze tijd, niet urgent genoeg is. Je moet je verbinden met de mensen om je heen, je moet toegankelijk zijn, groepen samen brengen, helpen, wat dan ook.
A: Maar een mooi schilderij dan?
B: enigszins beschroomd ..is eigenlijk niet noodzakelijk genoeg, nu.
A: De schoonheid van bijvoorbeeld een Rothko zal altijd goed zijn voor de ziel.
B: Jawel, maar…

Ik ben C, de derde kunstenaar, die zwijgt zoals meestal, maar in dit gesprek door elke zin die door de anderen gezegd wordt een wereld in zich voelt openen.

Ik sta weer in het Museo Reina Sofía in Madrid en maak voor het eerst kennis met een echte Rothko – minutenlang word ik in het schilderij gezogen, wordt er iets uit mijn kern naar boven gehaald en liefdevol, maar ook verontrustend, naar de oppervlakte van mijn bewustzijn gebracht. Ik huil en ik ben gelukkig, mijn ziel is geraakt en dat wordt veroorzaakt door deze lagen verf over elkaar.
Wat is kunst om de kunst? Is er een onderscheid te maken tussen kunst voor de kunst en kunst voor…? De mensen? Is niet elke kunst voor de mensen? Misschien bedoelden ze het anders, maar het gesprek is al geweest en ik vroeg het niet. Ik weet dat ik soms kwaad word van kunst die niks lijkt te wíllen communiceren. Is dat dan de kunst om de kunst die deze tijd niet kan gebruiken? Of heb ik het dan gewoon niet begrepen?
En deze tijd… wat is deze tijd? Ik zit op een bankje in het park en een man spreekt me aan. ‘Mag ik wat vragen?’ ‘Jawel..,’ zeg ik wat terughoudend. Hij negeert mijn toon. ‘Hoe word je gelukkig? Vertrouw jij mensen? Hoe moet ik mijn vriendin loslaten? Vind jij het goed dat sommige mensen alles hebben en veel mensen niks? Hoe moet ik stoppen met roken? Hoe vind ik een baan?’ Ik heb op geen van zijn vragen een antwoord waar hij of ik tevreden mee kan zijn. Ik ben geen antwoordenpersoon. Meer een die overal weer een vraag van maakt.
Hij mist zijn familie. Hij heeft weinig vrienden. We blijken even oud te zijn. Ik leef in een bubbel met mensen die kunst maken, kunst die hij waarschijnlijk nooit zal zien. We zitten naast elkaar en worden warm van de zon. Hij valt in slaap, of misschien is hij gewoon diep in zichzelf gekeerd. Wist Rothko precies wat hij communiceerde, of alleen dát hij communiceerde?
Ik denk over de ziel. Of beter gezegd, ik voel over de ziel, want denken past niet zo bij ‘m, denk ik. Kunst maken die bij jou past, en niet per se binnen de kunstwereld. Het klinkt best eenvoudig. Maar ik weet dat dat niet zo is. Creëren vanuit je ziel, en de context vergeten, dat is de kunst die deze tijd (elke tijd) nodig heeft, en het maakt niet uit hoe die er dan uitziet. Dat denk ik nu.