Ruimende wind

Talent, de aangeboren gave waar iedere ouder, startende pupil of zichzelf zoekende sterveling naar verlangt. De belofte van sublimiteit, een glinstering van het goddelijke. Het ticket naar pracht en praal. Soms ligt het er dik bovenop, soms is het alleen met de beste zaklamp waarneembaar. Vaker nog verondersteld door de ouders of door degene die zichzelf als uitverkorene ziet. Niet altijd een afspiegeling van de realiteit, maar steevast de projectie van de begeerte. De handtekening groot en zwierig op een canvas zonder leven. Ogen gesloten, anticiperend op applaus. De acteur in het toneelstuk van zijn eigen illusie.

Talent, ongrijpbaar als de wind. Het ontspringt in aanleg, groeit door toewijding, maar laat zich niet vatten in een formule. De wind verplaatst zich, door tijd en ruimte, gaat liggen, laait op.

Mississippi, 1927. Iets ten zuiden van Clarksdale haat de 25-jarige kerkganger Son House de blues hardvochtig. Het is de muziek van de duivel, gespeeld in zondige kroegen waar gegokt, gedanst en moonshine gedronken wordt. Maar wanneer hij een bluesmuzikant met een bottleneck om zijn vinger slidegitaar hoort spelen, ervaart hij een openbaring. Een omgekeerde bekering. Hij koopt een gitaar en niet lang erna speelt hij in pubs die hij kort geleden nog vervloekte. Zijn talent is onmiskenbaar: rauw, intens, met een gitaar die klinkt als een percussie-instrument. Zijn stem, intens en breekbaar tegelijk. Een opname van zijn muziek in 1930 lijkt de start van een veelbelovende carrière, maar het lot beslist anders. De beurskrach en de Grote Depressie duwen Son House naar de rand van de vergetelheid. Hij legt zijn gitaar neer en wordt arbeider bij de spoorlijn. Eén voor één breken de snaren, en ergens in de jaren veertig zal hij zijn gitaar afdanken.

Wanneer talent verloren gaat, sterft niet alleen de droom van het individu, maar verliest de wereld een stukje van zijn ziel en toekomst. Als een lied dat nooit gezongen werd.

Decennia later ontdekken jonge muzikanten oude opnames van Son House. Verbaasd over zijn talent en gevoed door het gerucht dat Son House nog leeft, begint een zoektocht. De queeste brengt hen van de delta van de Mississippi naar Rochester, New York. In juni 1964 staan ze voor zijn deur. Ze ontdekken een man die al jaren geen gitaar meer heeft aangeraakt, maar wiens stem nog altijd de intensiteit van vroeger bezit. Op hun vraag of hij zijn carrière opnieuw wil oppakken, antwoordt hij met een lach en knikt.

Son House is een verstokte alcoholist met trillende handen, die zijn gitaarspel verloren heeft. Een van de jonge muzikanten, Al Wilson, is een begenadigd gitaarspeler. Elke dag, urenlang en voor vele weken leert hij Son House hoe hij Son House moet spelen. Met de hulp van Wilson wordt House opnieuw de grote bluesman die hij altijd bedoeld was te zijn. Een jaar later wordt de legendarische LP Father of the Folk Blues opgenomen door Columbia Records. Nieuwe albums en legendarische concerten in Amerika en Europa volgen, waarmee Son House zijn rechtmatige plek in de hall of fame van de blues verwerft.

Son House’ blues heeft ongekende kracht. Zijn talent was gaan liggen, verloren gewaand, maar vond opnieuw zijn weg naar de wereld. Net als de wind: ongrijpbaar, maar wanneer hij opsteekt, laat hij alles in beweging komen.