Schrijven is een levenskunst

Vroeger schreef ik weleens opstellen voor school, voor Nederlands. Soms werden ze voorgelezen aan de klas. Hierdoor kreeg ik het idee dat ik er wel goed in was, in schrijven. Maar daar was ik niet mee bezig. Ik vond het gewoon leuk om te doen.
Jaren later deed ik de schrijfopleiding in Utrecht. Ik wilde schrijver worden. Waarom weet ik niet precies. Waarom wil je wat je wilt? Het leek me nog steeds ‘gewoon leuk’ en ik voelde een soort motivatie. Deze opleiding moest het zijn en niets anders.
Leren schrijven was als spelen. Handen en voeten geven aan gedachten, gevoelens, inspiratie. Aan dat wat anders onzichtbaar zou blijven voor de wereld en mijzelf. En waarmee ik blijkbaar wilde verschijnen.

Toen ik mijn diploma kreeg, was ik schrijver. Ik werd gezien als iemand die er – vanaf nu – verstand van had. Dat moest haast wel. Want ik kreeg opdrachten en mensen vroegen me om tekstadvies. Schrijven werd werk. Ik kreeg er geld voor. Precies wat ik wilde. Toch veranderde er iets. Schrijven werd ook: laten zien dat ik het kon. Verbergen dat ik het misschien niet kon. Iets maken dat goed moest zijn. Anders was ik geen goede schrijver.
Willen schrijven veranderde in moeten schrijven. Ik moest tenslotte bewijzen dat ik goed genoeg was, aan mezelf en anderen. Was mijn tekst niet goed, dan was ik niet goed. Was ik niet goed, dan was ik misschien wel niemand. En niemand zijn, is niet bestaan. En niet bestaan is dood. En daar valt niet mee te leven. Ik schreef dus alsof mijn leven ervan afhing.

Wat ik schreef, werd goed gevonden. Ik was dus een Goede Schrijver. Maar mijn motivatie verdween. Tot ik niet meer wilde schrijven. En toen was het stil. En in die stilte richtte ik me op andere zaken – uiteindelijk. Zaken die ik ook graag wilde leren.
Pas later wist ik wat ik werkelijk wilde leren: om wat je doet en je bestaansrecht niet aan elkaar te koppelen. En te weten dat ‘goed genoeg’ niet afhangt van complimenten of kritiek van een wereld buiten of een stem vanbinnen. Maar dat dit een gegeven is. En dat de angst voor lukken, mislukken of verschijnen misschien blijft, maar niet leidend hoeft te zijn. Dat ik me kan laten leiden door het verlangen om iets te maken of te zeggen. Me daarop richten, elke keer opnieuw. Als ik dat wil. En vandaaruit schrijven. En zo ervaren dat ik ruimer ben dan de (gemankeerde) schrijver die ik dacht te zijn. Die houding, dat is voor mij de kunst. En die raakt voor mij aan levenskunst. En brengt me terug bij de basis: dat schrijven voor mij een middel is waarmee ik uitdrukking geef aan wat er in mij leeft. Omdat iets in mij dat blijkbaar wil. Of ik dan schrijver heet of niet, is niet werkelijk van belang.