De choreografie van het vliegen

Marije Uijtdehaage
8 november 2019

Tijdens mijn reis naar Londen bezoek ik Tate Modern. Ik loop de Turbine Hall binnen. In mijn hoofd wervelt de stad nog na. Langzaam dringt de immense ruimte tot mij door. De witte muren, de pilaren, gesprekken die rondgalmen. Ik draal wat rond samen met andere bezoekers die hun weg nog moeten kiezen of net hebben besloten te vertrekken.

Vanuit het niets maakt een groep mensen zich los uit de menigte. Een seconde denk ik dat het toeval is, maar het zijn er te veel voor het toeval. Ze lopen, het lopen wordt snelwandelen, het snelwandelen wordt rennen. Het is of ik mij in een kluwen spreeuwen bevind en iedereen de choreografie van het vliegen kent, behalve ik. Zo plots als ze in beweging kwamen, zo rap staan ze stil. De groep zingt klanken. Als ze hard genoeg zingen, flitsen er lampen aan en uit. Ieder individu uit de groep spreekt een bezoeker aan en begint een persoonlijk verhaal, waardoor hij of zij meteen heel dichtbij komt. Een vrouw met helderblauwe ogen kijkt mij aan en houdt een monoloog over twijfel. Ik ben geraakt door haar openheid, wil meer horen, maar ze lost alweer op in de mensenmassa. Wie de performers en wie de bezoekers zijn, is niet meer zichtbaar. Handelingen en stilstand wisselen elkaar af zonder dat ik de spelregels kan ontdekken.

Ik bevind mij in de performance These associations van Tino Sehgal. In dit werk verbindt hij mensen die elkaar dagelijks tegen kunnen komen, in de trein, supermarkt of op straat, zonder dat zij een woord met elkaar hoeven te wisselen. De ontmoetingen tijdens deze performance zijn intiem. Ze ontstaan plotseling en de performer deelt iets persoonlijks, zonder iets terug te verwachten. Of je zelf iets wilt vertellen, is aan jou.

Ik denk vaak aan de verbinding die ik toen voelde, als ik kijk naar de mensen die ik tegenkom en zie hoe zij zich door het leven bewegen. De dagen rijgen zich vaak aaneen door gewoontes die bepalen welke paden wij bewandelen. De zijpaden of de wegen die nog moeten worden aangelegd, blijven onopgemerkt. Ik vraag mij af of het pad der gewoonte voldoet aan ieders verwachting. Liggen de verlangens niet juist daar waar je iets verder voor moet reizen? Daar waar je verbindingen kunt aangaan die je nooit had kunnen zien aankomen? Verbindingen die je meer geven dan alles wat je tijdens de dagelijkse routine tegenkomt? Verbindingen die je nodig hebt om niet verstikt te raken in gewoontes?

Misschien moeten we onszelf toestaan om ons wat meer te laten verrassen en zien wat dat oplevert. Zien wat het de maatschappij oplevert als we eens beginnen met het leggen van nieuwe, kleine verbindingen. Daarna kunnen we het groter proberen. En als het echt niet lukt, is er altijd nog de kunst die een handje helpt.

Marije Uijtdehaage
Marije Uijtdehaage is toneelschrijver (vooral jeugdtheater), theatermaker en (poëzie)docent.


eerlijk DELEN

8 november 2019